Bezienswaardigheid Pastoor Dobbeleijnstraat 2
Deze langgevelboederij dateert uit het derde kwart van de negentiende eeuw. Het interieur en de constructie zijn beduidend ouder; het gebint is waarschijnlijk uit de zeventiende eeuw en de haard is achttiende-eeuws. In dit soort oorspronkelijke boerderijen is de haard het enige element van steen. Een hoeve bestaat dan nog uit hout met lemen wanden. De ankers in de voorgevel zijn in het woongedeelte hoger bevestigd dan in het stalgedeelte. In de stal lagen de balken laag, zodat er boven in de schelft zoveel mogelijk plek was voor het hooi terwijl de koeien warm stonden onder een lage zoldering. Achter de boerderij staat nog een gaaf gebleven bakhuisje met een oven en een aardappelkelder.
In de voorgevel is de histor…
Deze langgevelboederij dateert uit het derde kwart van de negentiende eeuw. Het interieur en de constructie zijn beduidend ouder; het gebint is waarschijnlijk uit de zeventiende eeuw en de haard is achttiende-eeuws. In dit soort oorspronkelijke boerderijen is de haard het enige element van steen. Een hoeve bestaat dan nog uit hout met lemen wanden. De ankers in de voorgevel zijn in het woongedeelte hoger bevestigd dan in het stalgedeelte. In de stal lagen de balken laag, zodat er boven in de schelft zoveel mogelijk plek was voor het hooi terwijl de koeien warm stonden onder een lage zoldering. Achter de boerderij staat nog een gaaf gebleven bakhuisje met een oven en een aardappelkelder.
In de voorgevel is de historische gelaagdheid nog goed zichtbaar. In de gevel van het woongedeelte is te zien dat het rechterraam dichter bij de entree is geplaatst dan het linkerraam. Het linkerraam maakt deel uit van een aparte ruimte: de ‘goeikamer’ waarin de originele bedsteewand bewaard is gebleven . Het rechterraam en de voordeur behoren tot een andere kamer. Het stallicht is het belangrijkste raampje van het huis. Via dat stallicht kan vanuit het woongedeelte het vee in de gaten worden gehouden.
Tegen de schouwmuur in de oude stal bevindt zich nog een 'sopketel'. Hierin wordt varkensvoer gekookt, evenals het water voor de was. De stal heeft de indeling van een langgevelboerderij met een dwarsdeel. Uit praktische overwegingen verdwijnen in de loop der tijd de staanders van het gebint, die in het midden van de stal staan. Deze worden vervangen door balken die van muur tot muur lopen.
De losstaande oude varkensstal is in verband met de stank zo ver mogelijk van de keuken gebouwd. In deze stal zijn de oude balken van het oorspronkelijke gebint nog intact. In de stal is nu een gastenverblijf gevestigd.
Tekst bij foto 1
De boerderij is een rijksmonument. Het interieur met de schouwmuur/brandgevel, de aardappelkelder met het ingebouwde bakhuisje zijn beduidend ouder dan de gevels van het pand doen vermoeden. In de loop van de tijd is deze boerderij omgevormd van een drietal woningen tot de huidige langgevelboerderij. Een en ander is dan ook duidelijk afleesbaar aan het metselwerk van vooral de voorgevel van de huidige boerderij. De schouw is achttiende eeuws. In de schouwmuur is nog een zogenaamde lantaarn aanwezig. Dit stallicht wordt wel eens het belangrijkste raampje van de boerderij genoemd. Via het stallicht kan vanuit het woongedeelte/den herd, het vee in de gaten worden gehouden. Op het erf zijn een varkensstal uit 1913/1914, een dwarsdeelschuur uit 1886 en de hooiberg nog aanwezig.
Tekst bij foto 2
Experimenten met het gebruik kunstmest zorgden voor een flinke productiviteitsgroei. Wilhelmus van Abeelen (1885-1961) toont in 1918 de oogst van 2 bietenveldjes achter zijn huis aan de huidige Pastoor Dobbeleijnstraat. Het ene veldje was met kunstmest ingezaaid (rechts), het ander zonder. Links naast Willem zijn zus Anna (1887-1968), rechts zus Elisabeth / Bets (1889-1967), en een rijksvoorlichter.
Bronnen
· Gesprek met eigenaar Marina van Grinsven, d.d. 29 november 2011.
Observaties van Dick Zweers, bouwhistoricus en lid van de Monumentencommissie gemeente Boxtel en Els Vissers, jarenlang verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, d.d. 29 november 2011.
Contact
Pastoor Dobbeleijnstraat 2
5298 NM LIEMPDE Plan je route
